Overslaan en naar de inhoud gaan

Zeven Koloniën van Weldadigheid

Wat waren de Koloniën?

Wortel- en Merksplas-Kolonie waren onderdeel van een groot en ambitieus plan. Doel: komaf maken met armoede. Dit grootschalige maatschappelijke experiment vond plaats aan het begin van de negentiende eeuw in de Verenigde Nederlanden. Daar worden in zeven jaar tijd zeven Koloniën van Weldadigheid opgericht: vijf in het noorden van Nederland en twee in het zuiden, in wat nu de Belgische Kempen zijn.

Uit het hele land worden grote aantallen mensen in armoede ernaartoe gestuurd: om aan landbouw te doen, school te lopen en discipline aan te leren. Er worden vrije en onvrije Koloniën gesticht. Vrije Koloniën huisvesten families in kleine hoeves. Onvrije Koloniën bestaan uit een centraal gesticht, omringd door grote hoeves waar duizenden kolonisten tewerk gesteld worden. Landlopers, bedelaars en ook weeskinderen worden al dan niet gedwongen opgenomen.

Aan de basis van dit ambitieuze initiatief ligt enerzijds een groot maatschappelijk probleem (armoede) en anderzijds het geloof in de maakbaarheid van de mens en het landschap. Zowel privémensen als overheden zijn erbij betrokken. De Koloniën krijgen veel internationale belangstelling.

In het bezoekerscentrum Kolonie 5-7 kan je een korte film bekijken over het gedeelde verleden van de zeven Koloniën van Weldadigheid. Initiatiefnemer Generaal Johannes van den Bosch wordt tot leven gewekt en deelt zijn ambitieuze ideeën met de kijker.

Wat zijn de Koloniën nu?

De Koloniën van Weldadigheid leverden een zeer typisch landschap op dat tweehonderd jaar na hun ontstaan nog altijd herkenbaar is. Dat is het resultaat van een doelgerichte ontginning door de mens. Ook belangrijke onderdelen van twee eeuwen bebouwing bleven bewaard. Nog altijd vervullen de voormalige Koloniën sociale, justitiële en welzijnsfuncties, en doen mensen er aan land- en bosbouw. Sinds enkele decennia erkennen wij als samenleving meer en meer de waarde van de Koloniën als erfgoed. In 2021 werden ze ingeschreven op de Unesco Werelderfgoedlijst. Meer weten over de nominatie van de Koloniën van Weldadigheid? Hier ontdekt u er alles over.

Ontdek alle Koloniën van Weldadigheid op de website www.kolonienvanweldadigheid.eu.