Had je geen werk, geen vaste woonplaats en geen middelen van bestaan? Dan werd je tot 1993 naar Wortel- of Merksplas-Kolonie gestuurd. Tienduizenden 'landlopers' (die we nu werkloze daklozen zouden noemen) werden hier tijdelijk verplicht tewerkgesteld in een gezonde groene omgeving. De gedachte was dat zij hier heropgevoed moesten worden tot volgzame en hardwerkende burgers. Duizenden Belgen stammen dus af van mensen die in Wortel- of Merksplas-Kolonie verbleven. Jij misschien ook? Was één van jouw voorouders een landloper?
Duik in de zoekmodule
Zoek je voorouders
Het verblijf van elke landloper werd zorgvuldig geregistreerd in een inlichtingenfiche. Hierop staat de voornaamste informatie over de landloper waardoor het een interessante bron is voor wie op zoek gaat naar sporen van familie die ooit in Wortel of Merksplas verbleef. In het Rijksarchief Antwerpen wordt het uitgestrekte archief van de Rijksweldadigheidskolonies Wortel en Merksplas bewaard.
Om de documenten eenvoudiger en sneller raadpleegbaar te maken, sloeg Kempens Landschap de handen in elkaar met het Rijksarchief Antwerpen-Beveren, Gevangenismuseum van Merksplas, Erfgoed Noorderkempen en Stedelijk Museum Hoogstraten. Samen werkten ze aan een dossier voor projectsteun binnen het Cultureel Erfgoeddecreet. Met de financiële steun van de Vlaamse Overheid werden tienduizenden papieren dossiers van landlopers ingescand. Vervolgens gingen via het Vele Handen crowsourcing platform tientallen vrijwilligers aan de slag om dit rijke archief digitaal toegankelijk te maken voor het brede publiek. Ook de namenlijsten die de vrijwilligers van het Gevangenismuseum al eerder maakten, werden verwerkt.
In de opzoekmodule is slechts een gedeelte van de beschikbare dossiers verwerkt, met name de inlichtingenfiche. Dossiers die nog geen 100 jaar oud zijn, zijn omwille van de privacywetgeving ook nog niet opgenomen.
Is je interesse gewekt en wil je verder zoeken? Dan kan je in het Rijksarchief Antwerpen de hele persoonlijke dossiers van landlopers raadplegen. Dat doe je via archiefingang M36, RWK 1996-1997. (‘RWK’ staat voor Rijksweldadigheidskolonie.) In de inventaris kun je nakijken in welke map de familienaam zit die je zoekt. De archivaris van de leeszaal helpt je vervolgens om de map op te vragen en in te kijken. De inventaris kun je als pdf downloaden. Als je niet vertrouwd bent met archieven, ga dan naar de leeszaal en vraag hulp aan de archivaris. Meer informatie
Wil je jouw zoektocht naar je (groot)vader, (achter)oom of neef met ons delen? Heel graag! Verhalen mogen ingestuurd worden naar info@erfgoednoorderkempen.be.
